5 Mayıs 2009 Salı

Eşref Edip Fergan Kimdir

Eşref Edip Fergan (1882 – 1971) Türkistanlı bir ailenin çocuğuydu. Selanik / Serez'de doğdu. Sıbyan Mektebi'ni ve Rüştiye'yi burada bitirdi, Müftü Ümaduddin Efendi’den ilimler tahsil etti. Bir yıl kadar Mahkeme-i Şeriyye'de kâtip olarak çalıştıktan sonra İstanbul'a geldi. Mektebi Hukuk'a devam ederken Atik Ali Paşa Camii'nde Medrese derslerini takip etti. II. Meşrutiyetin ilanından sonra Sırat-ı Müstakim adlı haftalık dergiyle yayıncılığa başlamıştır. Sebilürreşad’ın da sahibidir. Uzun yıllar İslam’a ve Müslümanlara karşı yapılan saldırı ve tenkitlere yazılarıyla cevap vermeye çalışmıştır. Fikri istikametini bozmadan devam ettirdiği yayıncılık hayatında sıkıntılarla karşılaşmış, sansür ve kapatmalara maruz kalmıştır. Önce Ebulula ile birlikte, daha sonra tek başına gerek bu derginin gerekse Sıratı Müstakim - Sebilürreşad Kütüphanesi'nin Kitap yayıncılığında büyük emekleri geçti. O dönem için çok başarılı sayılabilecek bir şekilde vaaz ve konuşmaları not almak ve düzenlemek suretiyle Dergi’de yayımladı. Milli Mücadale yıllarında Sebilürreşad'ı Ankara, Kastamonu ve Kayseri'de yayınladı. İstanbul'a karşı Ankara'yı destekleyen Mecmua’nın geniş halk kitlelerini etkileyecek faaliyetlerinde hizmetleri geçti. Lozan Anlaşması sonrasında İslamcı kesimin Meclis'den ve etkin odaklardan uzaklaştırılması teşebbüslerinden Sebilürreşad da büyük ölçüde etkilendi. Nihayet Şeyh Said ayaklanması vesile edilerek çıkarılan Takriri Sükûn Kanunu ile Sebilürreşad kapatıldı ve sahibi Eşref Edip tutuklanarak Şark İstiklal Mahkemeleri’nde yargılandı (1925). Şartlı olarak serbest bırakılmasının ardından İstanbul’a geldi, Asarı İlmiye Kütüphane’sini kurdu ve çoğu tercüme küçük risaleler yayınladı. Eşref Edip, Ebül’ula Mardin ile birlikte 182 sayı çıkardı. Bu sayıdan itibaren Ebül’ula Üniversite hocalığına başladığı için tek imtiyaz sahibi olarak dergiyi yayınlamaya devam etti. Yaklaşık bir buçuk yıl yayın hayatına ara veren Eşref Edip, savaş sonrasında işgal altında bulunan İstanbul’da yeniden Sebilürreşad’ı yayınlamaya başladı. Milli Mücadele’nin başlamasından sonra Anadolu Hareketine destek verdi. Mehmed Akif ile birlikte Milli Mücadelecilere arka çıktı. İşgal altında bulunan İstanbul’da derginin yayınlanamayacağı endişesiyle Anadolu’ya geçti. Önce Kastamonu ve daha sonra Ankara’da dergisini yayınlamaya devam etti. Mehmed Akif’in, Anadolu’nun muhtelif yerlerinde yaptığı vaazları dergisinde yayınlayarak Milli Mücadele şuurunun güçlenmesine katkıda bulundu. Derginin Anadolu’nun ücra yerlerine ulaştırılmasında askeri birliklerden istifade etti. Bunlar aracılığıyla insanlara ulaştırmaya çalıştı. Ankara’da, Mehmed Akif ile Taceddin Dergahı’nda birlikte bulundu. İslam Şurasını toplamak gayesiyle Bediüzzaman Said Nursi, Şeyh Ahmed Senusi ve Mehmed Akif ile birlikte fikir teatisinde bulundu. Eşref Edip 1948 yılında Sebilürreşad’ı yeniden yayınlamaya başladı. Dergide Ali Fuat Başgil, Cevat Rifat Atilhan, Kazım Nami Duru, Ömer Rıza Doğrul ve Hasan Basri Çantay gibi müelliflerin yazılarına yer verdi. Yıllarca CHP’ye karşı mücadele veren ve yanlışlarını eleştiren Eşref Edip, 1950 öncesinde Celal Bayar’ın, dini konularla ilgili sergilediği yanlış tutum ve davranışlarını da eleştirdi. Bu eleştirilerden oldukça etkilenen Celal Bayar, derginin kapatılması maksadıyla dönemin başbakanı Şemsettin Günaltay’a müracaat etti. Ancak, isteği kabul görmedi. Tek Parti yönetimi çözülmeye başlarken o tekrar yoğun bir yayın faliyete girişti. MEB’in neşrettiği İslam Ansiklopedisi’ne karşı İslam-Türk Ansiklopedisi'ni neşre başladı. Mayıs 1948’den itibaren Sebilürreşad'ı yeniden yayın hayatına soktu ve etrafına topladığı yazar kadrosuyla Halk Partisi'nin 1950 sonrasında da DP’nin Din, Laiklik, Siyaset konularındaki icraatını tenkit etti. Yazdığı yazılar ve Ahmed Emin Yalman'la yaptığı yazılı münakaşalar yüzünden Malatya hadisesi sonrasında tutuklandı. Son yargılanması ise Kara Kitap yüzünden oldu. 15 Aralık da vefat etti. Edirnekapı mezarlığına defnedildi. Eserleri: -Mehmet Akif- Hayatı, Eserleri ve 70 Muharririn Yazıları, -Inkılap Karşısında Akif- Fikret Gençlik Tan'cılar, -Tevfik Fikret'i Beş Cepheden 40 Mukarririn Tenkitleri, -İslam Ansiklopedisinin ilmi Mahiyeti, -Çocuklarımız Din Kitabı, -Risalei Nur müellifi Bediuzzaman Said Nur- Hayatı, Eserleri, Mesleği, -Qur'an- Garp Mütefekkirlerine Göre Qur'an'ın Azamet ve İhtişamı Hakkında Dünya Mütefekkirlerinin Şehadetleri, -Bediuzzaman Said Nur ve Nurculuk, -Risalei Nur Muarızı Yazarların İsnadları Hakkında ilmi bir Tahlil, - Kara Kitap- Milleti nasıl aldattılar, mukaddesatına nasıl saldırdılar?, Sebilürreşad ve İstiklal Mahkemesi hatıraları hemen Sebilürreşad'ın yeni döneminde tefrika edilmiş, N. Şahiner tarafından hazırlanan bazı hatıraları da Yeni Asya gazetesinde (Ocak 1978) neşredildi.

1 yorum:

Adsız dedi ki...

Its my at the start all together to post on this forum,just wannat make some friends here.if its not allowed to transmit on this enter,amuse erase this thread.Nice to fit you!

---------------------------------------------------------------
[url=http://www.sexybags.info/rssrock.html]My designer handabgs[/url]